1. Những nội dung chính trong Hiệp định

Tạo điều kiện thuận lợi cho luồng dữ liệu mở và an toàn

Về Luồng dữ liệu xuyên biên giới: Để hỗ trợ luồng dữ liệu xuyên biên giới đáng tin cậy cho thương mại điện tử và các hoạt động kỹ thuật số khác, EU và Singapore cam kết cho phép các doanh nghiệp chuyển dữ liệu, bao gồm các yêu cầu lưu trữ dữ liệu tại các địa điểm cụ thể.

Về bảo vệ dữ liệu cá nhân: EU và Singapore đồng ý duy trì khuôn khổ pháp lý để bảo vệ dữ liệu cá nhân của người dùng, dựa trên các nguyên tắc và hướng dẫn do các cơ quan quốc tế có liên quan xây dựng. EU và Singapore cũng sẽ công bố thông tin về các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân mà các khu vực pháp lý tương ứng cung cấp cho cá nhân, bao gồm cách cá nhân có thể theo đuổi các biện pháp khắc phục và cách doanh nghiệp có thể tuân thủ các yêu cầu pháp lý.

Về dữ liệu chính phủ mở: Tăng cường quyền truy cập của công chúng vào dữ liệu chính phủ ở định dạng kỹ thuật số để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, khả năng cạnh tranh, năng suất và đổi mới. Để khuyến khích sử dụng dữ liệu chính phủ có sẵn công khai, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), EU và Singapore sẽ hợp tác để tăng cường cũng như tạo ra các cơ hội kinh doanh và nghiên cứu.

Thúc đẩy thương mại kỹ thuật số toàn diện:

Về thanh toán điện tử (E-payments): EUSDTA công nhận những lợi ích của việc hỗ trợ phát triển thanh toán điện tử xuyên biên giới. EU và Singapore sẽ thúc đẩy áp dụng và thực hiện các tiêu chuẩn được quốc tế, tăng cường khả năng tương tác, khuyến khích đổi mới, cạnh tranh trong các dịch vụ thanh toán.

Về hóa đơn điện tử (E-invoicing): Để nâng cao hiệu quả về chi phí, hiệu suất, độ chính xác và độ tin cậy của thương mại kỹ thuật số, EU và Singapore đảm bảo rằng việc triển khai các biện pháp liên quan đến hóa đơn điện tử được thiết kế để hỗ trợ khả năng tương tác xuyên biên giới giữa các khuôn khổ hóa đơn điện tử của cả hai bên.

Về giao dịch không cần giấy tờ: EU và Singapore sẽ cung cấp các tài liệu thương mại cần thiết cho việc nhập khẩu, xuất khẩu hoặc quá cảnh hàng hóa ở định dạng điện tử và chấp nhận các phiên bản điện tử của các tài liệu này là tương đương hợp pháp với các phiên bản giấy.

Về thuế hải quan: EU và Singapore sẽ không áp dụng thuế hải quan đối với các giao dịch điện tử.

Thiết lập các hệ thống kỹ thuật số tin cậy và an toàn

Về mã nguồn: EU và Singapore sẽ không yêu cầu chuyển giao hoặc truy cập mã nguồn như một điều kiện để tiếp cận thị trường.

Về an ninh mạng: 2 bên sẽ hợp tác để xác định và giảm thiểu các mối đe dọa cũng như xây dựng kỹ năng cho lực lượng lao động.

Về bảo vệ người tiêu dùng trực tuyến: Để tăng cường bảo vệ người tiêu dùng, EU và Singapore sẽ áp dụng hoặc duy trì các biện pháp bảo vệ chống lại các hoạt động thương mại gian lận, gây hiểu lầm hoặc lừa đảo gây hại cho người tiêu dùng tham gia vào thương mại điện tử.

Thúc đẩy các công ty và người dân tham gia vào phát triển kinh tế số

Đối với SME: Các SME đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường thương mại và đầu tư song phương. EU và Singapore sẽ hợp tác để trao đổi thông tin cùng các biện pháp thực hành tốt nhất trong việc tận dụng các công cụ và công nghệ kỹ thuật số, nhằm tăng cường sự tham gia của các SME vào thương mại kỹ thuật số.

Về hòa nhập kỹ thuật số (Digital Inclusion): EU và Singapore công nhận tầm quan trọng của hòa nhập kỹ thuật số, cho phép người dân, doanh nghiệp tham gia, đóng góp và hưởng lợi từ nền kinh tế kỹ thuật số. Vì mục đích này, 2 bên sẽ hợp tác để tăng cường hòa nhập số cũng như gỡ bỏ các rào cản trong việc tiếp cận cơ hội thương mại kỹ thuật số.

2. Đánh giá về ý nghĩa của EUSDTA đối với EU và Singapore

EUSDTA tăng cường kết nối số và tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại số toàn diện giữa EU và Singapore. Khi được triển khai, hiệp định này sẽ mang lại sự rõ ràng và chắc chắn về mặt pháp lý hơn nữa cho người dân và doanh nghiệp bằng cách đưa ra các quy tắc cho thương mại số và luồng dữ liệu xuyên biên giới.

- Về thương mại số: EUSDTA là bước đi kịp thời và mang tính chiến lược hướng tới việc định hình một nền kinh tế số cởi mở, đáng tin cậy và toàn diện; Hiệp định này tạo ra khuôn khổ cho sự hợp tác sâu sắc hơn về thương mại số, luồng dữ liệu xuyên biên giới và các tiêu chuẩn công nghệ (Phòng Thương mại Châu Âu tại Singapore).

- Đối với doanh nghiệp: EUSDTA là động lực kịp thời và mang tính chiến lược cho cộng đồng doanh nghiệp (Liên đoàn doanh nghiệp Singapore).

- Lĩnh vực ngân hàng: EUSDTA cung cấp một nền tảng chiến lược để thúc đẩy tích hợp kỹ thuật số và tài chính (iFAST Corporation).

- Lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới: EUSDTA là bước đi quan trọng hướng tới việc tạo ra một nền kinh tế kỹ thuật số an toàn và có khả năng tương tác hơn (Nium Pte. Ltd).

- Lĩnh vực công nghệ: Hiệp định thúc đẩy tiêu chuẩn cao trong các lĩnh vực như bảo vệ dữ liệu và an ninh mạng (SQREEM Technologies).

3. Ý nghĩa của EUSDTA đối với khu vực và toàn cầu

EUSDTA không chỉ tăng cường quan hệ song phương giữa EU và Singapore mà còn tạo ra một khuôn khổ tham khảo cho thương mại số quốc tế. Nó góp phần xây dựng một nền kinh tế số toàn cầu cởi mở, an toàn và bền vững, đồng thời khuyến khích các quốc gia khác tham gia vào việc định hình các quy tắc thương mại số trong tương lai.

Thúc đẩy thiết lập các tiêu chuẩn thương mại số toàn cầu

Hiệp định đặt ra các quy tắc tiên tiến về dòng dữ liệu xuyên biên giới, thương mại điện tử và an ninh mạng, tạo tiền lệ cho các thỏa thuận thương mại số tương lai. Đây là hiệp định thương mại số độc lập đầu tiên của EU, giúp định hình các tiêu chuẩn quốc tế về quản trị dữ liệu và giao dịch điện tử. EU củng cố vị thế là nhà thiết lập quy tắc thương mại toàn cầu, trong khi Singapore khẳng định vai trò như một trung tâm kinh tế số trong ASEAN. Sự hợp tác này tạo ra mô hình cho các nền kinh tế khác học hỏi, đặc biệt trong việc cân bằng giữa tự do thương mại và bảo vệ dữ liệu.

Thúc đẩy tự do hóa thương mại số

EUSDTA đơn giản hóa các thủ tục hải quan và giao dịch số, giảm rào cản cho doanh nghiệp toàn cầu. Điều này khuyến khích các quốc gia khác áp dụng các quy tắc tương tự, tạo ra một môi trường thương mại số cởi mở và hiệu quả hơn. Hiệp định đảm bảo các giao dịch số an toàn, minh bạch và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế, giúp giảm thiểu các rủi ro liên quan đến gian lận số và bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng trên toàn cầu.

Tăng cường hợp tác kinh tế số EU và ASEAN

Singapore là trung tâm kinh tế số của ASEAN, do vậy Hiệp định này mở ra cơ hội cho EU tiếp cận thị trường đang phát triển nhanh chóng như ASEAN. Điều này có thể thúc đẩy các quốc gia ASEAN khác ký kết các thỏa thuận tương tự, tạo ra một mạng lưới thương mại số cho khu vực. Bên cạnh đó, EUSDTA có thể truyền cảm hứng cho các cuộc đàm phán thương mại số trong các tổ chức quốc tế như WTO hoặc các khu vực khác, thúc đẩy sự đồng bộ hóa các quy tắc thương mại số trên toàn cầu.

4. Tác động đối với Việt Nam

Cho đến nay, Việt Nam chưa ký kết Hiệp định thương mại số độc lập nào tương tự như EUDTA. Tuy nhiên, Việt Nam đã ký kết và thực thi 17 FTA với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó bao gồm các cam kết về thương mại số và kinh tế số, đặc biệt là các FTA thế hệ mới. Việc đàm phán các hiệp định kinh tế số sẽ giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế số toàn cầu, thu hút đầu tư và thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.

Với tốc độ tăng trưởng kinh tế số nhanh cùng vị trí chiến lược trong ASEAN, Việt Nam có tiềm năng trở thành một trung tâm kinh tế số của khu vực nếu tận dụng tốt các cơ hội từ các hiệp định kinh tế số. Bên cạnh đó, Việt Nam vẫn phải đối mặt với các thách thức về khung pháp lý, hạ tầng số và nhân lực, đòi hỏi phải có chiến lược dài hạn để điều chỉnh. EUDTA cung cấp cho Việt Nam một mô hình mẫu về cách xây dựng khung pháp lý, hạ tầng và hợp tác quốc tế để phát triển kinh tế số. Việt Nam có thể tham khảo mô hình này để thúc đẩy quan hệ đối tác kinh tế số với các nước như Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc từ đó đẩy mạnh công tác chuyển đổi số và hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế số toàn cầu.