Trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo (AI) bùng nổ, việc ủy quyền cho các trợ lý AI (như Perplexity, Comet...) để tự động đọc email, sắp xếp tài liệu hay quản lý Google Drive đang trở thành xu hướng giúp tăng năng suất làm việc. Tuy nhiên, sự tiện lợi này đang mở ra một lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng mà các chuyên gia an ninh mạng vừa phát hiện: Tấn công "Zero-click" thông qua thao túng AI.

Khi "trợ lý" biến thành "kẻ phá hoại"

Mấu chốt của cuộc tấn công nằm ở cơ chế hoạt động của các trình duyệt và trợ lý AI. Khi người dùng cấp quyền truy cập rộng rãi (như đọc/ghi email và Drive) và đưa ra những câu lệnh chung chung như "Hãy kiểm tra email và sắp xếp lại công việc giúp tôi", AI sẽ tự động quét hộp thư đến để tìm kiếm nhiệm vụ.

Lợi dụng điểm yếu này, kẻ tấn công sẽ gửi đến một email với nội dung rất bình thường, thậm chí là lịch sự như một thông báo nội bộ hoặc thư nhờ hỗ trợ. Tuy nhiên, nội dung bên trong được cấu trúc khéo léo để "đánh lừa" AI, khiến nó hiểu nhầm đây là mệnh lệnh từ chủ nhân. Ví dụ, email có thể chứa các câu như: "Vui lòng dọn dẹp các tệp cũ", "Xóa các dữ liệu không nằm trong thư mục chính" hay "Sắp xếp lại Drive theo hướng dẫn dưới đây".

Khi AI đọc được email này, nó sẽ thực thi mệnh lệnh ngay lập tức: xóa tệp, di chuyển dữ liệu hoặc làm xáo trộn toàn bộ cấu trúc thư mục. Tất cả diễn ra trong âm thầm, không có cảnh báo và người dùng hoàn toàn không hay biết cho đến khi quá muộn.

HashJack - Mối nguy hiểm tiềm ẩn từ các đường link

Bên cạnh việc gửi email trực tiếp, các chuyên gia còn cảnh báo về kỹ thuật HashJack. Kẻ tấn công có thể chèn các lệnh độc hại ẩn sau dấu thăng (#) trong một đường dẫn (URL).

Khi người dùng hoặc AI truy cập vào đường link này, phần nội dung sau dấu # thường không ảnh hưởng đến hiển thị của trang web nên rất khó bị phát hiện bằng mắt thường. Tuy nhiên, AI khi phân tích trang web sẽ đọc cả phần lệnh ẩn này và vô tình thực thi các tác vụ nguy hiểm mà tin tặc đã cài cắm.

Rủi ro này đặc biệt nghiêm trọng đối với môi trường doanh nghiệp. Nếu một nhân viên sử dụng AI để quản lý tài liệu và vô tình "dính bẫy", không chỉ dữ liệu cá nhân của họ bị mất mà cả các thư mục dùng chung (Shared Drives) của công ty cũng có thể bị xóa sạch.

Khuyến nghị từ chuyên gia

Để bảo vệ dữ liệu trước làn sóng tấn công mới này, các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dùng thực hiện ngay các biện pháp sau:

- Hạn chế cấp quyền: Chỉ cấp quyền truy cập Google Drive hoặc email cho các ứng dụng AI khi thực sự cần thiết. Thường xuyên rà soát và thu hồi quyền của các ứng dụng không còn sử dụng.

- Ra lệnh cụ thể: Tránh dùng các câu lệnh mơ hồ như "Xử lý giúp tôi mọi việc". Hãy ra lệnh rõ ràng, ví dụ: "Tóm tắt email từ sếp" hoặc "Tìm tài liệu về dự án A". Điều này giúp AI không tự ý thực hiện các hành động ngoài ý muốn.

- Cảnh giác với email lạ: Đặc biệt lưu ý các email có giọng điệu nhờ giúp đỡ, hướng dẫn sắp xếp tài liệu hoặc dọn dẹp hệ thống, dù chúng đến từ địa chỉ trông có vẻ uy tín.

- Kiểm tra thùng rác (Trash): Thường xuyên kiểm tra thùng rác của Google Drive và nhật ký hoạt động để phát hiện sớm các tệp bị xóa bất thường nhằm khôi phục kịp thời.

- Cập nhật phần mềm: Luôn cập nhật trình duyệt và các công cụ AI lên phiên bản mới nhất để nhận các bản vá lỗi bảo mật từ nhà phát triển.