Giao diện trang chủ Hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ khoa học và công nghệ
Hệ thống truy cập qua địa chỉ stm.mst.gov.vn, người dùng có thể đăng nhập bằng tài khoản VNeID. Điều này cho phép các nhà khoa học, nhóm nghiên cứu nộp hồ sơ xin tài trợ, theo dõi tiến trình xét duyệt, ký hợp đồng, cập nhật báo cáo, trao đổi với hội đồng và theo dõi kết quả “theo thời gian thực”. Theo đơn vị phát triển, hệ thống này có các tính năng tương đương như hệ thống của Hàn Quốc, hay Horizon Europe của châu Âu, đồng thời có thể kết nối để đồng tài trợ với các quốc gia phát triển.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá đây không chỉ là một sản phẩm công nghệ mới, mà còn là nền tảng mới cho đổi mới mô hình quản lý khoa học công nghệ, là bước tiến quan trọng để bước vào giai đoạn quản lý dựa trên dữ liệu, quy trình số và chuẩn mực quốc tế.
Nhấn mạnh quan điểm "muốn đổi mới khoa học công nghệ thì phải đổi mới quản lý khoa học công nghệ", Bộ trưởng cho biết sẽ chuyển từ quản lý sang tạo động lực, từ kiểm soát hành chính sang vận hành bằng dữ liệu và minh bạch, từ phân tán sang tích hợp và chuẩn hóa.
Hệ thống được phát triển bởi kỹ sư Việt Nam, có tính năng tương đương các nền tảng quốc tế, và có thể hỗ trợ đồng tài trợ quốc tế, mở ra cơ hội hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, đồng thời giúp rút ngắn thời gian xét duyệt, giảm thủ tục, tăng tính minh bạch và hiệu quả quản lý KH&CN tại Việt Nam.
"Đây chính là tinh thần quản lý ít hơn, dẫn dắt nhiều hơn, kiểm soát ít hơn và kiến tạo nhiều hơn, chuyển từ xin cho sang công khai và minh bạch", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói. Ông cũng đề nghị các nhà khoa học, các hội đồng, cơ quan, tích cực sử dụng hệ thống, phản hồi để hoàn thiện và coi đây là công cụ không thể thiếu trong hoạt động nghiên cứu. Ông cũng yêu cầu Nafosted tiếp tục nâng cấp hệ thống bổ sung, phân tích dữ liệu báo cáo tự động dashboard quản trị và các tính năng hỗ trợ AI, mời chuyên gia từ Horizon Europe sang đánh giá hệ thống, với tinh thần "làm sau thì phải làm tốt hơn họ".
Hệ thống mới được đánh giá cao từ một số đơn vị sử dụng. GS.TS Trần Đại Lâm, Viện trưởng Khoa học vật liệu, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam cho biết ông đã dùng thử hệ thống ở các vai trò như một nhà khoa học nộp hồ sơ, một chuyên gia phản biện độc lập, hay thành viên Hội đồng khoa học ngành. Theo ông Lâm, việc áp dụng hệ thống quản lý trực tuyến đã giúp giảm tải thủ tục hành chính. Người nộp hồ sơ thấy được sự công bằng dù hồ sơ được duyệt hay không, trong khi chuyên gia phản biện sẽ giữ kín thông tin, bảo vệ được quan điểm.
"Điều này giúp tạo sự thuận lợi tối đa cho các nhà khoa học để có thể tập trung thời gian cho chuyên môn thay vì 'chạy giấy tờ'", ông Lâm nói.
Tại lễ ra mắt, hơn 300 đề tài được ký kết thông qua hợp đồng điện tử giữa Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia (NAFOSTED) và các tổ chức chủ trì. Đây là những đề tài đầu tiên được ký theo tinh thần của Luật Khoa học, công nghệ mới, đó là: Chuyển từ quản lý đầu vào sang quản lý đầu ra, từ quản lý chứng từ sang quản lý kết quả nghiên cứu, từ chi theo dự toán sang khoán chi, từ kết quả nghiên cứu trả lại nhà nước sang quyền sở hữu của tổ chức nghiên cứu, với nhóm nghiên cứu trực tiếp hưởng ít nhất 30% kết quả thương mại hóa.
Việc đánh giá không chỉ dựa trên hoàn thành đề tài mà còn dựa trên kết quả đưa ra doanh nghiệp, tạo sản phẩm thương mại, doanh thu đóng góp vào GDP. Đồng thời, cơ chế mới khuyến khích chấp nhận rủi ro, khoan dung với thất bại, tập trung vào các nhiệm vụ lớn, chiến lược.
Danh mục nhiệm vụ KH&CN được chia thành ba lớp: Nghiên cứu cơ bản tập trung tại viện, trường là chính; nghiên cứu ứng dụng phối hợp giữa viện, trường và doanh nghiệp (50-50) và phát triển công nghệ do doanh nghiệp đảm nhiệm, tuy hiện mới đạt 30% và cần tăng lên để rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường.
Với bước đi này, ngành KH&CN Việt Nam đặt mục tiêu chuyển sang hướng “quản lý đầu ra”: ưu tiên hiệu quả, ứng dụng, chuyển giao công nghệ thay vì chỉ xét duyệt đầu vào nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng nghiên cứu và tăng cường kết nối giữa nghiên cứu, doanh nghiệp và thực tiễn.
