Quang cảnh phiên họp.

Theo Tờ trình tóm tắt Dự án, dự thảo Luật An ninh mạng, nhận thức rõ tầm quan trọng của không gian mạng, thời gian qua, Đảng và Nhà nước ban hành nhiều chủ trương, định hướng liên quan đến hoàn thiện thể chế về an ninh mạng. Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 36 Luật An ninh mạng năm 2018: “Bộ Công an chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về an ninh mạng” còn quy định tại khoản 2 Điều 52 Luật An toàn thông tin mạng năm 2015: “Bộ Thông tin và Truyền thông chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về an toàn thông tin mạng”. Trong khi đó, thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII, nhiệm vụ quản lý nhà nước về bảo đảm an toàn thông tin mạng được chuyển từ Bộ Thông tin và Truyền thông về Bộ Công an. Tại Nghị quyết số 87/2025/UBTVQH15 ngày 10/7/2025 về điều chỉnh Chương trình lập pháp năm 2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết nghị bổ sung Luật An ninh mạng vào Chương trình lập pháp năm 2025 trên cơ sở sửa đổi toàn diện Luật An ninh mạng và sửa đổi toàn diện Luật An toàn thông tin mạng thành 01 luật.

Dự thảo Luật kế thừa 30 điều của Luật An ninh mạng năm 2018; kế thừa 16 điều của Luật An toàn thông tin mạng năm 2015; hợp nhất nội dung của 09 điều luật của 02 luật nêu trên; bổ sung 03 điều. Dự thảo Luật có một số nội dung mới và nội dung được sửa đổi, bổ sung, cụ thể là:

- Bổ sung 01 điều luật quy định về bảo đảm an ninh dữ liệu. Hiện nay, dữ liệu là tài sản quốc gia, là nguyên liệu đầu vào vô cùng quý giá cho mọi hệ sinh thái số, chuyển đổi số. Tuy nhiên, các quy định hiện nay mới chỉ tập trung vào vấn đề khai thác, sử dụng, xử lý dữ liệu phục vụ chuyển đổi số, chưa quy định về bảo đảm an ninh dữ liệu; do đó, việc bổ sung vào Luật An ninh mạng là rất cấp thiết.

- Bổ sung 01 khoản tại điều luật quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng. Theo đó, yêu cầu doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng phải định danh địa chỉ internet (địa chỉ IP) của tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ internet, cung cấp cho lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng để phục vụ công tác quản lý nhà nước, đảm bảo an ninh mạng.

- Bổ sung 01 khoản tại điều luật quy định về kinh phí bảo vệ an ninh mạng. Theo đó, kinh phí bảo vệ an ninh mạng của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước, tổ chức chính trị phải bảo đảm tối thiểu 10% trong tổng kinh phí triển khai đề án, dự án, chương trình, kế hoạch đầu tư, ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin.

- Bổ sung quy định về việc khuyến khích các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống chính trị, doanh nghiệp nhà nước sử dụng sản phẩm, dịch vụ công nghiệp an ninh của Việt Nam bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng để nâng cao năng lực tự chủ về an ninh mạng.

- Bổ sung quy định về việc người đứng đầu, chịu trách nhiệm phụ trách hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia phải tham gia sát hạch và được cấp chứng chỉ về an ninh mạng. Trong bối cảnh hiện nay đây là yêu cầu cấp thiết, nhiều tổ chức, doanh nghiệp chưa có đội ngũ nhân lực được đào tạo bài bản dẫn đến việc xử lý sự cố chậm trễ, không hiệu quả.

- Các nội dung hợp nhất, bổ sung mới trong dự thảo Luật nhằm bảo đảm phù hợp, thống nhất với cơ cấu, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Báo cáo tóm tắt Thẩm tra sơ bộ dự án Luật An ninh mạng, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, Thượng tướng Lê Tấn Tới cho biết, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại (UBQPANĐN) nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật với các lý do được nêu trong Tờ trình của Chính phủ nhằm thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng về bảo vệ an ninh quốc gia, đảm bảo trật tự, an toàn xã hội, phát triển kinh tế số, chuyển đổi số quốc gia, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế; khắc phục sự chồng chéo, mâu thuẫn giữa Luật An ninh mạng và Luật An toàn thông tin mạng hiện hành, nhất là sự phân định thiếu rõ ràng giữa an ninh mạng và an toàn thông tin mạng; sự chồng chéo về thẩm quyền, chức năng nhiệm vụ quản lý nhà nước và sự chồng chéo trong việc thực hiện, nhất là trong bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng quốc gia và hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia.

Dự thảo Luật cơ bản phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia. Dự thảo Luật cũng bảo đảm tính hợp Hiến, thống nhất với hệ thống pháp luật. Thường trực UBQPANĐN đánh giá cao Bộ Công an đã giúp Chính phủ chuẩn bị hồ sơ dự án Luật chu đáo, chất lượng. Hồ sơ dự án Luật đáp ứng các yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện trình Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật này.

Thường trực UBQPANĐN cơ bản nhất trí với phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của dự thảo Luật; cơ bản nhất trí với các nội dung quy định tại Điều 9 về hành vi bị nghiêm cấm về an ninh mạng (Điều 9); đồng thời, đề nghị rà soát các hành vi bị nghiêm cấm về an ninh mạng để bổ sung đầy đủ theo hướng quy định những hành vi bị nghiêm cấm mang tính phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, quốc gia, trật tự an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Về phòng ngừa, xử lý hành vi xâm phạm an ninh mạng (Chương III), có ý kiến đề nghị bổ sung quy định, biện pháp bảo vệ đối với người cao tuổi; đề nghị bổ sung các quy định nhằm phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi sử dụng công nghệ, AI deepfake; rà soát các điều khoản để tránh trùng lặp, chồng chéo giữa các điều của dự thảo Luật với Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, Luật Dữ liệu, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Thường trực UBQPANĐN cũng đề nghị nghiên cứu để đảm bảo thống nhất với quy định pháp luật về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật. Có ý kiến đề nghị bổ sung thẩm quyền quản lý nhà nước, mở rộng trách nhiệm của Bộ Quốc phòng trong đấu tranh, phòng ngừa, khởi tố đối với những hành vi xâm phạm an ninh quốc gia trên không gian mạng.

Cho ý kiến về dự án Luật, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội bày tỏ đồng tình với sự cần thiết ban hành Luật An ninh mạng trên cơ sở hợp nhất và sửa đổi toàn diện hai luật là Luật An ninh mạng và Luật An toàn thông tin mạng thành một luật, nhằm hoàn thiện thể chế về an ninh mạng, an toàn thông tin mạng - lĩnh vực đang phát triển rất mạnh hiện nay; đáp ứng yêu cầu phù hợp với chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước; khắc phục những mâu thuẫn chồng chéo một số nội dung giữa hai luật nêu trên. Có ý kiến đề nghị cơ quan soạn thảo cần tiếp tục rà soát các nội dung trong dự thảo Luật để đảm bảo yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, thống nhất trong hệ thống pháp luật, đồng thời đảm bảo tính khả thi. Có ý kiến cũng đề nghị cần rà soát để đảm bảo tính đồng bộ, vừa đảm bảo công tác quản lý về an ninh mạng, vừa thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, kinh tế dữ liệu, đồng thời học hỏi kinh nghiệm các nước về vấn đề này.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp

Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao cơ quan soạn thảo - Bộ Công an và cơ quan thẩm tra - Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại trong công tác xây dựng, thẩm tra sơ bộ dự án luật, cho rằng, an ninh mạng hiện nay là vấn đề thời sự, nóng được dư luận quan tâm, vì vậy cần làm rõ khái niệm, phạm vi điều chỉnh của dự án Luật để tránh chồng chéo các vấn đề an ninh mạng, an toàn thông tin mạng, tội phạm mạng và hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia...

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, về phạm vi điều chỉnh, dự thảo Luật cần xác định rõ các đối tượng chịu sự tác động (cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức nước ngoài hoạt động tại Việt Nam) và các hành vi được điều chỉnh (tấn công mạng, thu thập dữ liệu trái phép, phát tán thông tin sai lệch). Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, cần quy định trách nhiệm của các nền tảng xuyên biên giới để đảm bảo tuân thủ pháp luật Việt Nam. “Hiện giờ trí tuệ nhân tạo AI phát triển cũng có mặt tốt nhưng cũng tác hại, ví dụ như giả giọng nói, cắt ghép để tống tiền thì vấn đề này như thế nào?”, Chủ tịch Quốc hội nêu ví dụ một số vấn đề.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị làm rõ, phân biệt an ninh mạng và an toàn thông tin mạng; đề xuất làm rõ khác biệt giữa an ninh mạng liên quan đến an ninh quốc gia và phòng chống tội phạm mạng, an ninh an toàn thông tin liên quan đến bảo mật dữ liệu, tránh xung đột trong áp dụng luật và phân định trách nhiệm của các cơ quan quản lý. Bên cạnh đó, tăng cường bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng, phân loại hệ thống thông tin, cơ chế bảo vệ đa tầng…

Quan tâm đến vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị cần quy định trách nhiệm các tổ chức thu thập, lưu trữ dữ liệu cá nhân, đặc biệt là các nền mạng xã hội, dịch vụ xuyên biên giới; xây dựng cơ chế xử lý vi phạm nghiêm minh đối với những hành vi vi phạm quyền riêng tư, thu thập và sử dụng dữ liệu trái phép; đề xuất thành lập cơ quan chuyên trách giám sát các quy định dữ liệu cá nhân.

Về phòng, chống tội phạm, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị cần cập nhật quy định về tội phạm mạng, tăng cường hợp tác quốc tế để phát hiện, ngăn chặn tội phạm, nhưng cũng quy định nghiêm ngặt để tránh lạm dụng, đảm bảo tôn trọng quyền riêng tư của người dân, hội nhập quốc tế, phù hợp với chuẩn mực toàn cầu, đảm bảo quy định trong luật phù hợp với các hiệp định quốc tế mà Việt Nam tham gia.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, tăng cường cơ chế giám sát thực thi, thành lập cơ quan chuyên trách để có đủ thẩm quyền, nguồn lực hoạt động hiệu quả. Nhấn mạnh Luật An ninh mạng rất quan trọng, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu cần rà soát kỹ từng khoản, điều, chương để đưa vào dự thảo Luật trình Quốc hội thông qua những vấn đề khung trọng tâm, trọng điểm, còn những nội dung chi tiết thì giao Chính phủ, các Bộ ban hành văn bản chi tiết.

Kết luận Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Chính phủ, Bộ Công an đã chủ động, tích cực, trách nhiệm, phối hợp với các cơ quan chuẩn bị hồ sơ dự án Luật An ninh mạng bảo đảm đầy đủ; Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đã kịp thời tổ chức thẩm tra dự án Luật và có Báo cáo thẩm tra bảo đảm chất lượng; Bộ Công an có dự kiến tiếp thu đối với dự án Luật.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng đây là dự án Luật khó, để tiếp tục hoàn thiện dự án Luật An ninh mạng trình Quốc hội cho ý kiến và xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Cơ quan soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra tiếp tục nghiên cứu chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng tại các Nghị quyết, Kết luận mới được ban hành trong thời gian qua liên quan đến an ninh mạng để bảo đảm thể chế hóa đầy đủ, toàn diện tại dự thảo Luật phù hợp với thực tiễn, đáp ứng mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, yêu cầu phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (bên phải) và Thiếu tướng Hồ Văn Hương, Phó trưởng ban Ban Cơ yếu Chính phủ (bên trái) tham dự phiên họp

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị rà soát các quy định liên quan đến an ninh mạng, an toàn thông tin mạng, an ninh dữ liệu trên tinh thần kế thừa quy định hiện hành tại Luật An ninh mạng và Luật An toàn thông tin mạng, Luật Dữ liệu, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân...; bổ sung các quy định mới để giải quyết các vướng mắc thực tiễn, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị rà soát các hành vi vi phạm về an ninh mạng để kịp thời bổ sung cho phù hợp với bối cảnh phát triển công nghệ thông tin, chuyển đổi số, tình hình tấn công mạng, tội phạm mạng, khủng bố, vi phạm pháp luật trên không gian mạng; bảo vệ trẻ em, người cao tuổi và các nhóm yếu thế trên không gian mạng theo tinh thần mô hình quản lý đa tầng như chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội.
Bên cạnh đó, xây dựng quy định thống nhất về hệ thống thông tin, hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia, tiêu chí, nguyên tắc xác định các cấp độ của hệ thống thông tin và các biện pháp bảo vệ tương ứng cũng như trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có liên quan.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị tiếp tục quán triệt và thực hiện các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư, Chủ tịch Quốc hội về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật để chỉnh lý dự thảo Luật này theo hướng chỉ quy định những nội dung đúng thẩm quyền của Quốc hội, không quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ, các Bộ và các cơ quan khác, không quy định lại những quy định mà luật khác đã quy định; triệt để cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư sản xuất, kinh doanh, giảm chi phí tuân thủ, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân và doanh nghiệp, bảo đảm tính khả thi ở các điều luật; không đưa vào luật các điều kiện, tiêu chí, tiêu chuẩn, quy chuẩn mà chỉ quy định khung và giao cho Chính phủ quy định.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo khẩn trương có văn bản tiếp thu, giải trình ý kiến thẩm tra của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại; hoàn thiện hồ sơ dự án Luật An ninh mạng trình Quốc hội và gửi các cơ quan của Quốc hội thẩm tra theo quy định.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại chủ trì, tổ chức hội nghị giữa 2 Bộ Quốc phòng và Công an, tạo sự thống nhất phối hợp với các cơ quan của Quốc hội tiến hành thẩm tra dự án Luật để gửi các vị đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 bảo đảm chất lượng.