QUY ĐỊNH CHI TIẾT VỀ CÁC HOẠT ĐỘNG LIÊN QUAN ĐẾN MMDS

Nghị định số 211/2025/NĐ-CP quy định chi tiết các hoạt động liên quan đến MMDS, bao gồm kinh doanh sản phẩm, dịch vụ MMDS, xuất khẩu, nhập khẩu sản phẩm MMDS và đánh giá sự phù hợp sản phẩm MMDS. Ngoài các quy định kế thừa từ Nghị định số 58/2016/NĐ-CP quy định rõ các điều kiện cụ thể để doanh nghiệp được cấp Giấy phép kinh doanh sản phẩm, dịch vụ MMDS; Giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu sản phẩm MMDS. Nghị định đã ban hành Danh mục sản phẩm, dịch vụ MMDS (tại Phụ lục I kèm theo Nghị định) và Danh mục sản phẩm MMDS xuất khẩu, nhập khẩu theo giấy phép (tại Phụ lục II kèm theo Nghị định) với những thay đổi đáng kể.

Điểm đáng lưu ý tại Nghị định là Danh mục sản phẩm, dịch vụ MMDS (tại Phụ lục I kèm theo Nghị định) và Danh mục sản phẩm MMDS xuất khẩu, nhập khẩu theo giấy phép (tại Phụ lục II kèm theo Nghị định) đã có những thay đổi đáng kể so với danh mục ban hành tại các văn bản trước đây. Một số sản phẩm hoặc nhóm sản phẩm không còn phù hợp với thực tiễn được loại bỏ (sản phẩm bảo mật kênh, thành phần mật mã trong hệ thống PKI), do vậy Danh mục sản phẩm MMDS quy định tại Nghị định số 58/2016/NĐ-CP gồm 08 nhóm rút gọn còn 07 nhóm; Danh mục sản phẩm MMDS loại trừ quản lý tăng từ 09 nhóm lên 12 nhóm để giảm bớt các sản phẩm không cần thiết trong quản lý kinh doanh, sử dụng. Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu sản phẩm MMDS của doanh nghiệp và việc giám sát, thông quan hàng hoá của cơ quan hải quan, Danh mục sản phẩm MMDS xuất khẩu, nhập khẩu theo giấy phép cũng đã được thay đổi về cấu trúc và nội dung so với Danh mục ban hành tại Nghị định số 32/2023/ NĐ-CP trước đây.

Đáng lưu ý nữa là về hoạt động đánh giá sự phù hợp sản phẩm MMDS, quy định tại Chương III gồm 03 điều, trong đó giao Ban Cơ yếu Chính phủ là cơ quan quản lý hoạt động này, bao gồm việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký, chỉ định tổ chức đánh giá sự phù hợp và tiếp nhận công bố hợp quy sản phẩm MMDS. Khoản 2 Điều 10 quy định “Ban Cơ yếu Chính phủ giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng xem xét, quyết định thừa nhận đơn phương kết quả đánh giá sự phù hợp sản phẩm MMDS của tổ chức đánh giá sự phù hợp quốc tế, tổ chức đánh giá sự phù hợp nước ngoài để phục vụ hoạt động quản lý nhà nước về MMDS”. Đây là điểm mới được đưa vào Nghị định trên cơ sở áp dụng quy định mới tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, ban hành ngày 14/6/2025, trong đó quy định “Bộ, cơ quan ngang Bộ, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng xem xét, quyết định việc thừa nhận đơn phương kết quả đánh giá sự phù hợp của tổ chức đánh giá sự phù hợp quốc tế, tổ chức đánh giá sự phù hợp nước ngoài để phục vụ hoạt động quản lý nhà nước” (sửa đổi khoản 2 Điều 57 của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật năm 2006).

ĐƠN GIẢN HÓA THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VÀ TĂNG CƯỜNG LIÊN THÔNG DỮ LIỆU

Nghị định mới đã có những bước cải tiến trong quy trình cấp phép. Cụ thể, đối với các thủ tục cấp mới, sửa đổi, bổ sung, cấp lại, gia hạn Giấy phép kinh doanh sản phẩm, dịch vụ MMDS và Giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu sản phẩm MMDS, Ban Cơ yếu Chính phủ sẽ có trách nhiệm tra cứu một số thành phần hồ sơ trên Cơ sở dữ liệu Quốc gia mà không yêu cầu doanh nghiệp phải cung cấp, giúp giảm bớt gánh nặng giấy tờ và thời gian cho doanh nghiệp. Ngoài ra, việc nộp hồ sơ trực tuyến với chữ ký số cũng được khuyến khích thực hiện.

Thời hạn xử lý hồ sơ cũng được quy định rõ ràng trên cơ sở cắt giảm thời gian giải quyết hồ sơ: cấp mới Giấy phép kinh doanh sản phẩm, dịch vụ MMDS: 20 ngày làm việc; cấp lại (do sửa đổi, bổ sung, gia hạn): 10 ngày làm việc; cấp lại (do mất, hư hỏng): 04 ngày làm việc; cấp Giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu sản phẩm MMDS: 07 ngày làm việc.

BỔ SUNG VÀ TĂNG CƯỜNG CHẾ TÀI XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC MMDS

Đây là một trong những điểm nổi bật nhất của Nghị định, với việc bổ sung các Điều 93a và 93b vào Nghị định số 15/2020/NĐ-CP, quy định chi tiết các hành vi vi phạm và mức phạt tương ứng:

- Vi phạm quy định về kinh doanh MMDS (Điều 93a): Nghị định quy định mức phạt tiền đến 180 triệu đồng tùy theo mức độ và giá trị hàng hóa vi phạm. Các hành vi bị xử phạt bao gồm: chậm nộp báo cáo, không lập/lưu giữ thông tin khách hàng; không duy trì điều kiện kinh doanh, không từ chối cung cấp dịch vụ khi phát hiện vi phạm; sử dụng sản phẩm MMDS không do doanh nghiệp được cấp phép cung cấp mà không khai báo; cung cấp thông tin không chính xác để được cấp phép, kinh doanh không đúng nội dung ghi trên giấy phép; từ chối cung cấp thông tin liên quan tới khóa mã cho cơ quan nhà nước có thẩm  quyền; không phối hợp, tạo điều kiện cho cơ quan nhà nước thực hiện biện pháp nghiệp vụ, hoặc không tạm ngừng/ngừng cung cấp sản phẩm khi có yêu cầu để đảm bảo quốc phòng, an ninh quốc gia; Kinh doanh sản phẩm, dịch vụ MMDS gây phương hại đến quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội. Đặc biệt, hành vi kinh doanh sản phẩm, dịch vụ mật mã dân sự mà không có giấy phép sẽ bị phạt tiền rất nặng, từ 50 triệu đến 180 triệu tùy giá trị hàng hóa vi phạm. Các hình thức xử phạt bổ sung bao gồm tước quyền sử dụng Giấy phép, đình chỉ hoạt động có thời hạn và tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm.

- Vi phạm quy định về xuất khẩu, nhập khẩu MMDS (Điều 93b): Mức phạt tiền đến 100 triệu. Các hành vi vi phạm bao gồm: chậm nộp báo cáo tình hình xuất nhập khẩu; không duy trì điều kiện được cấp phép, xuất nhập khẩu không đúng nội dung ghi trên giấy phép; cung cấp thông tin không chính xác để được cấp phép; xuất khẩu, nhập khẩu sản phẩm MMDS mà không có giấy phép; không tạm ngừng hoặc không ngừng xuất khẩu, nhập khẩu khi có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để đảm bảo quốc phòng, an ninh quốc gia; xuất khẩu, nhập khẩu sản phẩm MMDS gây phương hại đến quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

Ngoài ra đối với việc xử phạt vi phạm hành chính, Nghị định cũng mở rộng thẩm quyền xử phạt của các lực lượng chức năng, trong đó, Nghị định bổ sung Điều 114a, quy định rõ thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của Thanh tra Cơ yếu và Trưởng ban Ban Cơ yếu Chính phủ. Điều này nâng cao vai trò và khả năng thực thi pháp luật của Ban Cơ yếu Chính phủ trong quản lý hoạt động MMDS, đảm bảo an toàn thông tin mạng, quốc phòng - an ninh quốc gia.

Nghị định số 211/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 09/9/2025 và thay thế cho các Nghị định quy định về MMDS trước đây: Nghị định số 58/2016/NĐ-CP, Nghị định số 53/2018/NĐ-CP và Nghị định số 32/2023/NĐ-CP. Việc ban hành và triển khai Nghị định này là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động MMDS phát triển đúng hướng, đồng thời tăng cường hiệu quả công tác quản lý nhà nước, đảm bảo an toàn thông tin và an ninh quốc gia trong bối cảnh đẩy mạnh cải cách hành chính và chuyển đổi số.

[Quý độc giả đón đọc Tạp chí An toàn thông tin số 4 (086) 2025 tại đây]