MỘT ĐƠN VỊ ĐẶC THÙ TRONG NGÀNH CƠ YẾU
Ra đời trong điều kiện vô cùng khó khăn ác liệt của cuộc kháng chiến chống Pháp, quá trình xây dựng và phát triển đơn vị trải qua nhiều giai đoạn lịch sử cách mạng của đất nước. Trong thời chiến cũng như trong thời bình, đơn vị luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, là một mắt xích quan trọng giữ vững mạch máu bảo mật thông tin trong công cuộc bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.
Trung tướng Trần Quý Hai, Nguyên Trưởng ban Ban Cơ yếu Trung ương thăm nhà máy M951 năm 1978
Giai đoạn trước 1975
Ngay sau khi Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, quân đội của Nhà nước công nông nhanh chóng được củng cố, phát triển. Trước yêu cầu của cách mạng và nhiệm vụ mới đòi hỏi phải cung cấp tài liệu mật mã để bảo mật thông tin trên các mạng liên lạc, các loại hình liên lạc và kỹ thuật mật mã (KTMM) khác nhau, được sự đồng ý của Bộ Tổng Tham mưu, ngày 22/9/1951, Phòng Cơ yếu, Bộ Tổng Tham mưu quyết định thành lập Tổ ấn loát mật mã, tại thôn Rèo Cái, xã Bình Yên, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Theo đó, Tổ đã từng bước xây dựng lực lượng và triển khai các nhiệm vụ sản xuất từ những công cụ, thiết bị thô sơ để sản xuất tài liệu KTMM kịp thời cung cấp cho các lớp tập huấn, các lớp thực tập, bồi dưỡng KTMM và cung cấp cho các đơn vị chủ lực, các chiến trường chính sử dụng, góp phần vào chiến thắng của quân và nhân dân ta trong các chiến dịch chống thực dân Pháp xâm lược mà đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ ngày 07/5/1954.
Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, cách mạng Việt Nam cùng lúc tiến hành hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Trước yêu cầu nhiệm vụ, Tổ tiến hành củng cố tổ chức, lực lượng, triển khai sản xuất, phát huy các sáng kiến, cải tiến kỹ thuật (sáng kiến dán các ký tự phần rõ thành các từ, cụm từ; sáng kiến dán các ký tự mã thành nhóm 4; sáng kiến dùng thùng chữ U để sắp xếp quyển 1, quyển 2) để sản xuất khóa loạn, từ điển, mật danh mật ngữ… với số lượng lớn cung cấp cho các tổ chức cơ yếu trên phạm vi toàn quốc. Trong giai đoạn từ năm 1959 đến năm 1960, tình hình cách mạng hai miền Nam - Bắc nước ta và các nước Lào, Campuchia có nhiều biến động, để đáp ứng yêu cầu tài liệu mật mã cung cấp cho lực lượng Cơ yếu ở miền Bắc và chi viện cho chiến trường miền Nam, cuối năm 1959, ngoài thực hiện các nhiệm vụ theo yêu cầu, Nhà máy còn tiến hành thành lập một xưởng sản xuất mật mã ở miền Nam đảm bảo sản xuất tài liệu mật mã phục vụ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Cuối năm 1964, đế quốc Mỹ ồ ạt đưa hàng chục vạn quân Mỹ và quân chư hầu vào trực tiếp tham chiến tại chiến trường miền Nam, đồng thời tiến hành chiến tranh phá hoại miền Bắc. Thời gian này, Nhà máy đã nhiều lần di chuyển địa điểm, bổ sung quân số, tăng cường sản xuất các loại tài liệu (chuyển từ kỹ thuật sản xuất KTB sang kỹ thuật KTC); phát huy các sáng kiến, cải tiến kỹ thuật (sáng kiến luyện hợp kim bằng phương pháp thủ công để lấy nguyên liệu đúc chữ, sáng kiến đúc chữ nhựa Polietylen thay cho chữ đúc bằng hợp kim, sáng kiến dùng nhựa tổng hợp PVC làm lô in, dùng keo da trâu để dán chữ…); cán bộ, nhân viên, chiến sỹ tích cực làm thêm ca, thêm giờ nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ sản xuất tài liệu mật mã cung cấp cho chiến trường. Năm 1972, Mỹ quay lại đánh phá miền Bắc, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước chuyển giai đoạn mới. Nhà máy vừa tiến hành sản xuất vừa thực hiện công tác phòng không sơ tán, trú ẩn, bảo vệ trang thiết bị, máy móc, tài liệu; không khí sẵn sàng chiến đấu “tay búa - tay súng” để sản xuất các loại tài liệu mật mã phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy của Đảng, Nhà nước và các lực lượng vũ trang. Ngoài ra, Nhà máy còn thực hiện tăng cường chi viện cho Cơ yếu Trung ương Cục miền Nam, chi viện cho bạn Lào đáp ứng kịp thời yêu cầu của chiến trường miền Nam và thực hiện tốt nhiệm vụ hợp tác quốc tế.
Giai đoạn sau 1975
Bước vào thời kỳ mới, nhiệm vụ của Nhà máy là củng cố kiện toàn tổ chức, nhanh chóng xây dựng cơ sở hạ tầng, nhà xưởng theo hướng cơ bản, lâu dài. Thời gian từ năm 1978 đến năm 1979, tập đoàn phản động Pôn Pốt-Iêng Xari thực hiện chính sách diệt chủng tàn bạo, hiếu chiến trong nước và tiến hành chiến tranh lấn chiếm nước ta trên toàn tuyến biên giới phía Tây Nam, cùng lúc đó tình hình chính trị ở Lào và tình hình biên giới phía Bắc diễn biến hết sức phức tạp, hoạt động quân tình nguyện Việt Nam ở Campuchia bước sang giai đoạn mới. Trước yêu cầu đó, Nhà máy thực hiện đẩy mạnh sản xuất, đảm bảo đầy đủ, nhanh chóng, chính xác, kịp thời tài liệu mật mã phục vụ cho công cuộc kiến thiết đất nước, phục vụ chiến tranh biên giới bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế.
Từ sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, cùng với cả nước, Nhà máy bước vào thời kỳ đổi mới xây dựng đất nước. Tuy nhiên, trên thế giới các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu, Liên Xô tan rã đã đưa chủ nghĩa xã hội vào giai đoạn thoái trào, xung đột cục bộ tiếp tục xảy ra ở một vài khu vực trên tuyến biên giới phía Bắc, chủ quyền quốc gia ở vùng biển và quần đảo Trường Sa bị đe dọa nghiêm trọng. Thời gian này Nhà máy thực hiện kiện toàn củng cố tổ chức, biên chế, tiến hành đầu tư trang thiết bị, máy móc, đầu tư cơ sở vật chất, tăng cường nghiên cứu đổi mới công nghệ (chuyển đổi thành công từ công đoạn sắp chữ thủ công sang công đoạn chế bản bằng máy vi tính; chuyển đổi thành công từ công nghệ in typo sang công nghệ in ốp-sét, chuyển đổi sản xuất khóa mật mã trên dây truyền công nghệ “lạnh”...) đảm bảo thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao, từng bước sản xuất các mặt hàng kinh tế đáp ứng yêu cầu của xã hội và cải thiện đời sống cán bộ, công nhân viên.
Hiện nay, M951 đã trưởng thành về mọi mặt, tổ chức bộ máy của đơn vị được kiện toàn, củng cố (biên chế hiện có của M951 có quân số là 60 đồng chí với 5 đầu mối trực thuộc gồm 2 phòng và 3 trung tâm); cơ sở vật chất kỹ thuật, trang thiết bị máy móc từng bước được đầu tư khang trang, hiện đại, cơ bản đáp ứng tốt các yêu cầu thực hiện nhiệm vụ; thực hiện tốt phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, thực hiện đề tài cấp cơ sở, phối hợp với các cơ quan trong Ban xây dựng các chương trình, phần mềm, hệ thống mạng nội bộ… để áp dụng nâng cao hiệu quả, chất lượng sản xuất tài liệu mật mã; bên cạnh đó, đơn vị còn thực hiện tốt chủ trương nâng cao hoạt động của Trung tâm tác nghiệp Cơ yếu để phục vụ tốt các hoạt động hội nghị, hội thao, hội thảo cho toàn ngành; đảm bảo an nghỉ dưỡng cho cán bộ, nhân viên trong Ban. Ngoài ra, đơn vị còn tận dụng cơ sở vật chất, các thiết bị máy móc tổ chức làm thêm để tạo thu nhập, cải thiện nâng cao đời sống cho cán bộ, nhân viên trong đơn vị và thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước, Ban và ngành Cơ yếu.
NHỮNG ĐÓNG GÓP THẦM LẶNG NHƯNG VỮNG CHẮC
Trung tướng Vũ Ngọc Thiềm, Trưởng ban Ban Cơ yếu Chính phủ trao Cờ thi đua của Chính phủ cho M951, vì đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2022
Với bề dày thành tích tạo dựng được trong 74 năm qua, Nhà máy đã được Đảng, Nhà nước ta tặng thưởng: Huân chương Độc lập hạng Nhất và hạng Ba, Huân chương Quân công hạng Nhất, hai Huân chương lao động, ba Huân chương Chiến công; Đảng và Nhà nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tặng thưởng Huân chương Itxala hạng Nhì, Huân chương Lao động hạng Nhất, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, cùng nhiều phần thưởng, danh hiệu cao quý của các cơ quan - ban ngành Trung ương, Ban Cơ yếu Chính phủ. Đặc biệt đơn vị đã vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (năm 2005), Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới (năm 2000); đồng chí Đỗ Như Thủy (nguyên Giám đốc Nhà máy) được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.
ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NHÀ MÁY TRONG GIAI ĐOẠN TIẾP THEO
Trong những năm tới, tình hình thế giới và khu vực bên cạnh xu thế hòa bình, hợp tác và phát triển thì tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó dự đoán, khó lường. Trước yêu cầu phát triển của ngành Cơ yếu nói chung và M951 nói riêng; thực hiện Nghị quyết số 56-NQ/TW ngày 05/3/2020 của Bộ Chính trị về Chiến lược phát triển ngành Cơ yếu Việt Nam đến năm 2030 và định hướng đến năm 2045. Bên cạnh những kết quả đạt được đơn vị xác định cần tập trung vào một số nội dung chính sau:
Một là, làm tốt công tác phổ biến, quán triệt và triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng và các văn bản quy phạm pháp luật, quy phạm nội bộ liên quan đến công tác Cơ yếu tới toàn thể cán bộ, nhân viên. Chủ động tham mưu, đề xuất Trưởng ban Ban Cơ yếu Chính phủ các nhiệm vụ, giải pháp nhằm xây dựng và phát triển M951.
Hai là, hoàn thành tốt toàn diện các chỉ tiêu nhiệm vụ của Ban Cơ yếu Chính phủ giao hàng năm; tiếp tục đầu tư xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng kỹ thuật, đầu tư trang thiết bị máy móc theo hướng tiên tiến, hiện đại, đồng bộ; thực hiện tốt việc xây dựng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ sản xuất tài liệu mật mã trong tình hình mới.
Ba là, tiếp tục rà soát, sắp xếp, tổ chức, biên chế của đơn vị bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ theo quy định và yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất tài liệu mật mã nhằm nâng cao năng lực sản xuất, tăng năng suất, chất lượng sản phẩm.
Bốn là, xây dựng và thực hiện tốt các quy chế, quy trình của đơn vị; thực hiện cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào quản lý và điều hành đơn vị; thực hiện nghiêm Luật thực hành tiết kiệm chống lãng phí và Luật phòng chống tham nhũng; tăng cường công tác hành chính nội bộ, bảo đảm an ninh, an toàn đơn vị.
Năm là, thực hiện tốt các phong trào thi đua, phát huy dân chủ cơ sở tạo sự đoàn kết, thống nhất cao trong nội bộ; thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với cán bộ, nhân viên; làm tốt việc đánh giá, bình xét, kịp thời biểu dương, khen thưởng, nhân rộng điển hình tiên tiến..
Sáu là, thực hiện tốt các hoạt động tác nghiệp cơ yếu; công tác an, nghỉ dưỡng của Ban, ngành Cơ yếu; thực hiện tốt công tác quản lý và khai thác hiệu quả cơ sở vật chất, trang thiết bị được đầu tư, triển khai hiệu quả các hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế theo đúng quy định của Nhà nước, Bộ Quốc phòng.
KẾT LUẬN
Bước vào kỷ nguyên số, với sự phát triển nhanh chóng của khoa học - công nghệ, vấn đề bảo mật, an toàn và an ninh thông tin ngày càng quan trọng và cấp thiết. Với bề dày truyền thống của mình, M951 tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp của các thế hệ đi trước cùng chung sức, đồng lòng; chủ động, sáng tạo; đoàn kết, kỷ luật; không ngừng đổi mới hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, góp phần tích cực xây dựng ngành Cơ yếu Việt Nam cách mạng, chính quy, hiện đại, xứng đáng với niềm tin, trọng trách mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
[Quý độc giả đón đọc Tạp chí An toàn thông tin số 4 (086) 2025 tại đây]