Bên cạnh mô hình “thống nhất một đầu mối quản lý tập trung”, mô hình “thống nhất quyền lực quản lý nhà nước, phân tầng quản lý kỹ thuật” lại thể hiện cách tiếp cận khác. Nhà nước vẫn giữ quyền điều phối đối với thể chế, chiến lược, tiêu chuẩn và định hướng phát triển mật mã, song việc triển khai kỹ thuật, nghiên cứu, ứng dụng và quản lý theo lĩnh vực được giao cho các cơ quan chuyên trách khác nhau, bảo đảm vừa thống nhất về chính sách, vừa phân tán hợp lý về kỹ thuật. Hoa Kỳ và Hàn Quốc là hai điển hình tiêu biểu của mô hình này, nơi cơ chế quản lý mật mã được tổ chức đa tầng, phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan an ninh quốc gia với các bộ, ngành kỹ thuật và tổ chức dân sự. Trên cơ sở đó, phần tiếp theo sẽ so sánh ưu và nhược điểm của hai mô hình quản lý mật mã, nhằm làm rõ đặc trưng tổ chức, nguyên tắc điều hành, cũng như rút ra những bài học kinh nghiệm có giá trị tham khảo cho Việt Nam trong quá trình hoàn thiện thể chế và xây dựng năng lực quản lý nhà nước về mật mã.

Trong kỷ nguyên dữ liệu và chuyển đổi số, mật mã đã vượt ra khỏi phạm vi kỹ thuật thuần túy để trở thành “lớp phòng thủ chiến lược” bảo vệ chủ quyền số của mỗi quốc gia. Các nước có nền công nghệ phát triển đều coi mật mã là hạ tầng cốt lõi của an ninh quốc gia - nền tảng bảo vệ thông tin lãnh đạo, quốc phòng, ngoại giao, tài chính, dữ liệu công dân và toàn bộ hệ thống hạ tầng trọng yếu. Quản lý nhà nước về mật mã vì thế không chỉ mang ý nghĩa hành chính, mà còn là biểu hiện trực tiếp của quyền lực quốc gia - nơi Nhà nước nắm quyền điều tiết tuyệt đối đối với thể chế, tiêu chuẩn, cấp phép, chứng nhận và kiểm soát việc sử dụng, sản xuất, kinh doanh sản phẩm mật mã.