Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi hoàn toàn cục diện an ninh mạng trong mùa cao điểm mua sắm cuối năm. Tội phạm mạng đang tận dụng sức mạnh của AI để tối ưu hóa các kịch bản tấn công: từ việc làm giả tinh vi đến khả năng triển khai trên diện rộng trong tích tắc. Những phương thức lừa đảo cũ kỹ đã được thay thế bằng công nghệ cao, khiến ranh giới thật - giả ngày càng mờ nhạt. Dưới đây là phân tích về 10 hình thức lừa đảo dựa trên AI đang đe dọa người tiêu dùng.

Ngày 14/10 tại Hà Nội, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) - Bộ Công an tổ chức Chương trình khởi động Chiến dịch Chống lừa đảo trực tuyến năm 2025 – Chậm mà chắc, nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng ngừa tội phạm công nghệ cao trong cộng đồng. Chương trình có sự tham gia đồng hành cùng Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA), TikTok Việt Nam và các cơ quan báo chí, các nhà sáng tạo nội dung số trên nền tảng TikTok.  

Lễ Quốc khánh 2/9 năm nay càng đặc biệt hơn khi gắn với dấu mốc 80 năm (sự kiện A80) thu hút sự quan tâm chưa từng có. Chính trong bối cảnh đó, tội phạm mạng và các đối tượng xấu càng có cơ hội lợi dụng sự háo hức, nhu cầu tiêu dùng tăng cao và tâm lý chủ quan của một bộ phận người dân để thực hiện hành vi gian lận.  

Ngày 24/12 , Đại hội đồng đã thông qua Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng, một hiệp ước toàn cầu mang tính bước ngoặt nhằm tăng cường hợp tác quốc tế để chống tội phạm mạng và bảo vệ xã hội khỏi các mối đe dọa kỹ thuật số.

Sáng ngày 25/11/2024, tại Hà Nội, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam phối hợp với Tổng cục Quản lý thị trường, Tổng cục Hải quan, Hiệp hội Chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Việt Nam, Cục Sở hữu trí tuệ, Công ty cổ phần VNET và các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức lễ phát động Cuộc thi "Chống hàng giả và lừa đảo trực tuyến" và Chương trình trao thưởng “Cào tem chống giả - Nhận ngay may mắn”.

Mới đây, công ty an ninh mạng LastPass tại Mỹ đã đưa ra cảnh báo đến người dùng về thủ đoạn lừa đảo giả mạo bộ phận hỗ trợ khách hàng, dụ dỗ người dùng tải về ứng dụng có chứa mã độc nhằm tấn công thiết bị, chiếm đoạt thông tin nhạy cảm. Trước thực trạng lừa đảo này, Cục An toàn thông tin - Bộ Thông tin và Truyền thông đã đưa ra khuyến cáo để bảo vệ người dùng.

Theo thông tin tại cuộc họp báo tháng 9, Bộ TT&TT đưa ra yêu cầu các doanh nghiệp phải sử dụng tên định danh khi liên hệ với người dùng di động. Cơ quan công quyền như tòa án, công an, viện kiểm sát cũng phải dùng tên định danh khi gọi tới người dân.

Theo các chuyên gia an ninh mạng, các Chatbot (ứng dụng trò truyện tự động trên mạng) có thể làm tăng mạnh các nguy cơ người dùng bị lừa đảo. Cảnh báo này được đưa ra đặc biệt mạnh mẽ kể từ khi công cụ dựa trên trí tuệ nhân tạo ChatGPT được đưa vào sử dụng.

Trả lời tin nhắn rồi bị đánh cắp thông tin, nhập mã OTP rồi bị lừa tiền... Cần làm gì để không mắc bẫy những thủ đoạn lừa đảo thông tin đang gia tăng trên mạng?

Trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội sáng 4/11, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, vấn nạn lừa đảo chiếm đoạt tài khoản, giả mạo tin nhắn các ngân hàng qua mạng rất nan giải, không chỉ ở Việt Nam mà cả nhiều nước trên thế giới. Để giải quyết vấn nạn này, thời gian vừa qua, việc đầu tiên Bộ TT&TT triển khai là hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật, trong đó định nghĩa rõ các hành vi, quy định các quy trình xử lý hành chính, mức phạt và cơ chế để lực lượng công an xử lý.