Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm tham gia trả lời chất vấn trước Quốc hội

Những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý nhà nước về an ninh mạng hiện nay và giải pháp giải quyết

Về công tác quản lý nhà nước về an ninh mạng hiện nay, theo Bộ trưởng Tô Lâm có 5 nhóm hạn chế: Hành lang pháp lý, Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chưa hoàn thiện; Quan hệ phối hợp giữa các Bộ, ban, ngành, địa phương, tổ chức chính trị xã hội chưa đi vào thực chất, nặng về hình thức, có tình trạng "khoán trắng" việc bảo vệ an ninh mạng cho các cơ quan chuyên trách; Công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm chưa hiệu quả, triệt để, kịp thời; Phần lớn các nền tảng dịch vụ OTT, mạng xã hội, ứng dụng dịch vụ công nghệ của các doanh nghiệp nước ngoài hiện không có pháp nhân, văn phòng đại diện tại Việt Nam để triển khai các biện pháp quản lý; Nhiều sơ hở trong công tác quản lý các loại hình dịch vụ tiềm ẩn những nguy cơ tội phạm như tiền ảo, kinh doanh ngoại hối, cung ứng dịch vụ sim, quản lý sử dụng sim...

"Quản lý sử dụng sim rất quan trọng, chúng tôi cũng nhiều lần đề nghị các doanh nghiệp khi phát hành sim phải loại bỏ sim rác, góp phần lành mạnh thông tin và các giao dịch trong xã hội" - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Về phía Bộ Công an, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định sẽ tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp: Tham mưu đẩy mạnh các hoạt động của Ban Chỉ đạo an toàn an ninh mạng quốc gia, hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành để giải quyết các vấn đề đồng bộ, thống nhất; Tập trung tham mưu hoàn thiện các hành lang pháp lý trên lĩnh vực an ninh mạng, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, hướng dẫn, quản lý nhà nước về an ninh mạng; nâng cao trình độ năng lực, quan tâm đầu tư trang bị, công cụ, phương tiện nghiệp vụ hiện đại cho lực lượng an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao để theo kịp sự phát triển của khoa học công nghệ thế giới; tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế, tranh thủ học hỏi kinh nghiệm trong lĩnh vực an ninh mạng...

Về tình trạng thu thập, mua bán trái phép dữ liệu và thông tin cá nhân

Đối với tình trạng thu thập, mua bán trái phép dữ liệu thông tin cá nhân, Bộ trưởng đánh giá hiện nay đang diễn ra rất phức tạp. Để góp phần phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng này, Bộ trưởng kiến nghị 4 giải pháp cụ thể:

Một là, hoàn thiện hành lang pháp lý, cơ chế, chính sách đặc thù để bảo vệ an ninh, an toàn thông tin mạng, trong đó đề xuất Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua Nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân - một nghị định rất quan trọng mà vừa qua Bộ Công an đã hoàn thành dự thảo, hiện đang xin ý kiến các cơ quan chuyên môn, đề nghị Chính phủ và Quốc hội quan tâm.

Hai là, các ban, Bộ, ngành, địa phương cần chủ động đầu tư, hiện đại hoá cơ sở hạ tầng, đảm bảo hệ thống an ninh thông tin quan trọng về an ninh quốc gia, kiểm soát chặt chẽ quy trình, bảo đảm an ninh chuỗi cung ứng sản phẩm công nghệ, lưu trữ thông tin dữ liệu cá nhân. "Vấn đề này rất quan trọng, dữ liệu như Bộ trưởng Bộ TT&TT nói là tài sản quốc gia cũng cần phải được bảo đảm, trong đó có dữ liệu bí mật cá nhân".

Ba là, xây dựng chiến lược đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho lực lượng bảo đảm an ninh mạng, bảo đảm an toàn thông tin an ninh dữ liệu; bố trí đội ngũ nhân sự có khả năng hoàn thành các nhiệm vụ này, không chỉ riêng các cơ quan của Bộ Công an mà các cơ quan có liên quan.

Bốn là, đẩy mạnh hợp tác quốc tế trên lĩnh vực an ninh mạng, an ninh dữ liệu; mở rộng quan hệ hợp tác với các quốc gia, tổ chức, doanh nghiệp bảo mật an ninh mạng hàng đầu trên thế giới; tích cực tham gia xây dựng các sáng kiến, cơ chế phối hợp, bộ quy tắc tiêu chuẩn về dữ liệu bảo vệ an ninh mạng.

Công tác kết nối, chia sẻ và khai thác dữ liệu quốc gia về dân cư

Đối với công tác kết nối, chia sẻ và khai thác dữ liệu quốc gia về dân cư thì hiện nay đã chính thức triển khai kết nối và chia sẻ với cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Tuy nhiên, việc kết nối, chia sẻ này còn gặp một số khó khăn khi hạ tầng công nghệ thông tin của nhiều bộ ngành, địa phương còn thiếu đồng bộ, chưa triển khai đầy đủ các phương án bảo đảm an toàn, an ninh mạng để kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Nhiều bộ ngành, địa phương chưa số hóa dữ liệu, quy trình trên môi trường điện tử. Vì thế, dù đã kết nối nhưng kết quả khai thác còn hạn chế.

Thời gian tới sẽ tập trung rà soát kết nối để  phục vụ nhân dân trên tinh thần có an toàn mới kết nối được theo nguyên tắc "đúng, đủ, sạch, sống".

Bộ trưởng Tô Lâm cũng thông tin thêm về tiện ích tài khoản định danh và điện tử được vận hành từ ngày 18/7/2022. Theo đó, đến ngày 1/11/2022, Bộ Công an đã cấp hơn 12 triệu hồ sơ định danh điện tử cho công dân Việt Nam. Việc sử dụng tài khoản này giúp người dân, cơ quan quản lý và doanh nghiệp dễ dàng trao đổi thông tin, làm thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian. Từ đó, có điều kiện để thực hiện "4 không" là "không tiếp xúc, không giấy tờ, không tiền mặt, không gặp gỡ".

Hồ sơ định danh điện tử tạo thuận lợi khi làm thủ tục, chỉ kê khai một lần, giúp không tiếp xúc, không giấy tờ, không tiền mặt, không gặp gỡ; có thể sử dụng thay các giấy tờ tương ứng như thẻ bảo hiểm y tế, đăng ký xe máy, giao dịch thủ tục hành chính, kiến nghị phản ánh vi phạm pháp luật, báo tin tố giác tội phạm…

Doanh nghiệp cũng có thể ký hợp đồng điện tử, giảm chi phí in ấn, tránh giao dịch giả mạo, thủ tục thuận tiện hơn. Cơ quan quản lý giảm chi phí in ấn và tăng tính công khai minh bạch, tiết kiệm thời gian.